Trị đau vai bằng Vật lý trị liệu – đây là chủ đề được nhiều bệnh nhân quan tâm. Đau vai là bệnh lý ngày càng phổ biến tại các phòng khám Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng. Hy vọng bài viết này của Công nghệ y khoa sẽ hữu ích cho các nhà chuyên môn, bệnh nhân và thân nhân.

Tổng quan về đau vai
Nguyên nhân gây đau vai:
Có nhiều nguyên nhân gây đau vai, bạn có thể xem xét 1 trong các nguyên nhân dưới đây:
- Nguyên nhân do tư thế xấu
Đây là nguyên nhân khá phổ biến dẫn đến tình trạng đau vai ở người bệnh. Các tư thế xấu như: cầm xách nặng bằng 1 tay làm vai lệch xuống 1 phía lâu ngày, ngồi làm việc với máy tính tư thế không đúng, ngủ sai tư thế, nghiêng qua 1 bên quá lâu, hoặc có thể do chơi thể thao các môn như: cầu lông, tennis, picklepall với cường độ mạnh và nhìu. Các thói quen xấu lặp đi lặp lại hằng ngày có thể làm các vi chấn thương lớn dần lên. Và kết quả đó là gây đau vai.
- Nguyên nhân do chấn thương

Các thành phần của khớp vai
Các chấn thương thường gặp ở đau vai như: trật khớp vai, gãy xương (hãy xương đòn, xương bả vai, xương cánh tay), rách gân cơ (gân cơ trên gai, cơ nhị đầu, các gân cơ chóp xoay). Lý do dẫn đến các tình trạng trên có thể do té ngã, tai nạn. Phần tổn thương có thể là xương, mô mềm hoặc gân cơ, thần kinh, mạch máu liên quan. Tùy theo mức độ chấn thương, có thể sẽ phải phẫu thuật và điều trị dài ngày đối với các tình trạng nặng.
- Nguyên nhân do bệnh lý khớp hoặc mô mềm
Các bệnh nhân đau vai nhóm này thưởng chủ yếu do tuổi tác là chính. Khi tuổi cao thì khớp dễ bị thoái hóa, viêm khớp gây đau nhứt ảnh hưởng đến sinh hoạt và làm việc. Một số bệnh đặt trung như: viêm chu vi vai, đông cứng khớp vai, hội chứng chèn ép vai.
- Đau vai do nguyên nhân lan tỏa
Đau vai cũng co sthể do đau lan từ các vị trí khác trên cơ thể ví dụ như đau cổ lan xuống vai, tay, các bệnh nội tạng cũng có thể xuất hiện tình trạng đau vai như: sỏi mật, viêm tụy, nhồi máu cơ tim.
- Yếu tố nguy cơ gây đau vai:
Tuổi cao (lớn hơn 50 tuổi), công việc nặng nhọc, lắp đi lặp lại, các bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh lý về tuyến giáp cũng có thể tăng nguy cơ gây đau vai
Biểu hiện đau vai

Tùy theo nguyên nhân gây đau vai là gì mà sẽ có triệu chứng khác nhau. Dưới đây là 1 số triệu chứng điển hình:
- Triệu chứng tại khớp vai:
Đau: đau âm ỉ, nhức mỏi (thường do căng cơ, thoái hóa), đau nhói như kim châm ( viêm gân, rách gân cơ chóp xoay, đau tăng khi đưa tay lên cao, xoay vai, nằm đè lên vai đau.
Cứng khớp vai: vai thường cứngvào buổi sáng, khó cử động (đông cứngkhớp vai), kẹt khớp khi vận động (cử động bị khựng lại)
Yếu cơ: cảm giác không có sức khi nâng tay và làm các cử động ửo tay, tay cầm nắm yếu.
Sứng, nóng đỏ : thường do viêm cấp (viêm bao hoạt dịch, nhiễm trùng)
- Triệu chứng lan tỏa:
Có thể có hoặc không các triệu chứng đau lan tỏa xuống các vùng khác như: Đau lan xuống cánh tay hoặc lan cổ (có thể suy nghĩ đến thoát vị đĩa đệm cổ), đau vai phải kèm buồn nôn (bệnh lý về túi mật, đau vai trái kèm tức ngực (nhồi máu cơ tim cần cấp cứu ngay).
- Mức độ đau:
Nhẹ: đau thoáng qua, chỉ khi vận động mạnh mới thấy đau hoặc thỉnh thoảng đột nhiên đau, có thể tự khỏi hoặc khỏi sau khi nghỉ ngơi.
Trung bình: Đau kèo dài hơn 1 tuần, ảnh hưởng sinh hoạt
Nặng: đau không ngủ được, yếu cơ, giảm vận động vai nhiều, teo cơ ở vai hoặc tay
Hậu quả của việc đau vai

Đau vai gây hậu quả đến cuộc sống và sinh hoạt hằng ngày đối với con người. Khớp vai là khớp linh động và có mức độ hoạt động nhiều, mức độ cần thiết cao trong cuộc sống của con người, một khi khớp vai bị giới hạn sẽ ảnh hưởng rất nhiểu đến khả năng làm việc và sinh hoạt.
- Tác động về thế chất:
đau vai khiến bệnh nhân khó khăn trong các việc sinh hoạt đời sống bình thường như: mặc quần áo, chải đầu, cài dây áo ngực, nâng vật, giơ tay cao. Bệnh nhân có thể không tự buộc tóc được, không lái xe một cách thoải mái, đem mất ngủ cho nên ngày thì thấy mệt mỏi. Nặng hơn nữa bệnh nhân có thể mất hoàn toàn chức năng khớp vai, ngoài ra còn có thể ảnh hưởng đến các vùng khác do cơ thể phải có hoạt động bù trừ. Nếu mất ngủ kéo dài có thể dẫn đến suy giảm miễn dịch.
- Tác động về tinh thần:
đau vai làm con người lo lắng, tâm trí lúc nào cũng suy nghĩ đến cơn đau có đỡ không, có khỏi được không? Hơn nữa do giảm vận động khớp vai đồng nghĩa với việc làm việc sinh hoạt bị giới hạn, điều đó làm tăng khả năng phụ thuộc vào người thân. Và điều này là điều không mong muốn ở bất cứ cá nhân nào. Có thhể làm tăng tỷ lệ trầm cảm 30-50% ở những người đau vai mãn tính. HỌ cũng không thể tham gia cacs môn thể thao mà họ yêu thích như trước, giới hạn kết nối bạn bè, tự ti về ngoài hình về căn bệnh của mình.
- Tác động về kinh tế – xã hội:
Đau vai làm giảm năng suất công việc, người phụ nữ bịd dau vai nhiều cũng sẽ giảm khả nnăg chăm sóc con cái. Điều đặc biệt cộng vào đó là các chị phí để điều trị bệnh đau vai: chi phí khám bệnh, chi phí điều trị với thuốc, chi phí vật ý trị liệu khớp vai. Chính vì vậy đau vài làm sa sút kinh tế.
Một số bệnh lý đau vai thường gặp
Viêm gân cơ chóp xoay: đau khí giờ tay hơn 90 độ, đau về đêm, yếu khi nâng đồ vật
Đông cứng khớp vai: cai cứng gần như không vận động được, không đau nhiều
Thoái hóa khớp vai: Đau âm ỉ, kêu vai khi làm các động tác nâng cánh tay hoặc xoay vai
Trật khớp: vai biến dạng, đau dữ dội, vai hoàn toàn không cử động được.

Trị đau vai bằng vật lý trị liệu như thế nào?
Chườm lạnh, chườm nóng – Phương pháp trị đau vai bằng Vật lý trị liệu

- Chườm lạnh khi nào:
Chườm lạnh với mục đích là giảm viêm, giảm sưng, giảm đau. Vậy khi nào dùng chườm lạnh: chấn thương (té ngã, va đạp <72 giờ), viêm cấp (sưng, nóng, đỏ đau), đau nhói đột ngột sau chơi thể thao, những ngày đầu sau phẫu thuật vai.
- Chườm nóng khi nào:
Mục đích khi chườm nóng là để giãn cơ, cải thiện tuần hoàn, giảm cứng, giảm đau mãn tính. Vậy khi nào chườm nóng: đau vai mãn tính (>1 tuần, căng cơ, nhứt mỏi, đông cứng khớp vai, chườm trước khi tập vận động.
Siêu âm điều trị – Phương pháp trị đau vai bằng Vật lý trị liệu
Siêu âm trị liệu à phương pháp trị liệu phổ biến trong vật lý trị liệu để trị viêm, giảm đau cho người bệnh. Phương pháp này hoàn toàn an toàn, không có tác dụng phụ. Siêu âm tạo nên nhưng rung động sâu vào trong mô, tạo nên những mát xa vi thể giúp giãn cơ, giảm đau. Sóng siêu âm tạo ra hiệu ứng nhiệt và cơ học giúp tăng tuần hoàn và trị viêm.
Điện xung giảm đau – Phương pháp trị đau vai bằng Vật lý trị liệu
Đối với các bệnh nhân đau vai mức độ nhiều thì điện xung giúp giảm đau. Điện xung làm giảm mức độ đau và tần suất các cơn đau. Đồng thời điện xung giúp tăng tuần hoàn và mát xa cơ ở mức độ vừa phải. Sau khi dùng điện xung giupf bệnh nhân thoải mái và thư giãn hơn. Điện xung giảm đau được là nhờ các cơ chế kiểm soát đau khi truyền tín hiệu lên não và cơ chế phóng thích chất giảm đau nội sinh. Điện xung là phương pháp giúp giảm đau, còn muốn điều trị hết bệnh thì phải biết nguyên nhân gây bệnh và điều trị tận gốc.
Xung kích trị liệu – Phương pháp trị đau vai bằng Vật lý trị liệu

Xung kích trị liệu (Shockwave therapy) là phương pháp không xâm lấn được sử dụng cho một số trường hợp đau vai mãn tính, đặc biệt là bệnh lý có vôi hóa hoặc tổn thương phần mềm mãn tính. Một số bệnh lý thường chỉ định với Shockwave bao gồm: vôi hóa gân cơ chóp xoay, viêm gân chóp xoay không vôi hóa mãn tính, đau vãi mãn tính ko rõ nguyên nhân, viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay lan lên vai.
Vận động trị liệu – Phương pháp trị đau vai bằng Vật lý trị liệu
Vận động trị liệu cho khớp vai ở những bệnh nhân đau vai với mục đích là duy trì và gia tăng tầm vận động khớp vai, hạn chế tối đa tình trạng cứng khớp vai. Các bài tập kéo giãn, tập mạnh cơ là cần thiết để giữ vững khả năng vận động của khớp.
Có rất nhiều bài tập được hướng dẫn cụ thể cho bệnh nhân chi tiết tại các khoa phòng vật lý trị liệu, phục hồi chức năng. Ở những bệnh nhân cứng khớp do co rút bao khớp các nhà trị liệu viên có thể áp dụng các kỹ thuật nâng cao như tách khớp, trượt khớp để giả tăng khả năng hoạt động của khớp.
Trị đau vai có nên sử dụng thuốc không?
Tùy thuộc vào tình trạng, mức độ bệnh lý của đau vai mà bệnh nhân có thể sử dụng thuốc hay không. Việc quyết định có cần sử dụng thuốc hay không nằm ở chỉ định của bác sĩ sau khi khám, lượng giá khớp vai bệnh nhân. Thuốc dùng trong điều trị đau vài htường là các thuốc giảm đau, trị viêm và và có thể có thêm 1 số thuốc đặc hiệu khác.
Một số bài tập trị đau vai bằng Vật lý trị liệu có thể tập tại nhà
- Tùy theo tình trạng bệnh mà chọn bài tập tại nhà phù hợp, nên có sự chỉ dẫn cuả nhà chuyên môn trước khi tập luyện để đảm bảo an toàn và hiệu quả tốt dành cho mình.

Bài tập kéo giãn khớp vai - Con lắc Codman: đứng cúi người, tay thả lỏng vung tròn từ nhỏ đến lớn.
- Trượt tay lên tường Wall slide: chỉ lên tới mức không đau
- Nằm ngửa tay cầm gậy gỗ đẩy tay đau sang ngang
- Kéo ròng rọc hoặc tự kéo khăn qua đầu
- Thụ động đưa tay ra sau lưng bằng tay mạnh
- Tập các động tác với gậy: đưa tay lên cao, sang ngang, xoay ngoài vai,
- Leo tường bằng ngón tay
- Kéo khăn sau lưng
- Tập với dây thun
- Tập vai với tạ
- Đẩy tường
- …
Trị đau vai bằng Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị bảo tồn được các bác sĩ chỉ định cho hầu hết bệnh nhân đau vai hiện nay. Đối với trị đau vai bằng Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng có thể sử dụng dài ngày mà không lo gây tác dụng phụ như sử dụng thuốc. Các bài tập về nhà cũng khá đơn giản và bệnh nahan có thể tự tập luyện tại nhà. Khớp vai là khớp hoạt động nhiều của cơ thể nên việc trị liệu là hết sức cần thiết.
Hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi tiếp cận với các phương pháp Vật lý trị liệu. Hãy kết nối Fanpage Công nghệ y khoa MDT để cập nhất các kiến thức mới nhất về Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng.


