Một số điều cần biết về tắc tia sữa

Tắc tia sữa là tình trạng lòng ống dẫn sữa bị tắc khiến sữa không thể chảy ra được. Hiện tượng này thường xảy ra ở phụ nữ trong những ngày đầu tiên sau khi sinh con và trong thời gian cho con bú.

Nếu không được chữa trị kịp thời và đúng cách, mẹ có thể bị viêm vú, áp xe tuyến vú, lâu dần sẽ phát triển thành các dải xơ hoặc u xơ tuyến vú. Ngoài ra, tình trạng tắc tia sữa còn ảnh hưởng nhiều đến quá trình tạo sữa, dần dần mẹ sẽ bị mất sữa, phải cho bé bú sữa công thức. Dưới đây, là lời khuyên và điều cần biết về tắc tia sữa:

1. Cơ chế của quá trình tiết sữa

Sữa được tiết ra từ các nang sữa, theo các ống dẫn sữa đến các xoang chứa sữa phía sau quầng vú, dưới sự kích thích của động tác bú của trẻ, sữa sẽ chảy ra ngoài. Tuy nhiên, nếu bên trong ống dẫn bị hẹp, sữa sẽ không thể thoát ra ngoài. Tại vị trí tắc lâu dần sẽ hình thành cục vón do hiện tượng đông vón sữa. Trong khi đó, sữa vẫn tiếp tục được tạo ra khiến các ống dẫn sữa căng ra hơn trước khi bị tắc. Hiện tượng này gây áp lực lên các ống dẫn sữa khác, tạo nên vòng xoắn bệnh lý, làm nặng thêm tình trạng tắc.

2. Nguyên nhân tắc tia sữa

Có nhiều nguyên nhân gây tắc tia sữa ở phụ nữ đang cho con bú như:

•  Mới sinh con xong: các mẹ sau khi sinh xong bị tắc tuyến sữa, gây ra hiện tượng bầu ngực nhiều sữa nhưng vẫn không thể chảy ra ngoài để cho bé bú.
• Sữa mẹ dư thừa: nguyên nhân gây tắc ống dẫn sữa là do trong bầu vú mẹ còn dư thừa sữa do bé bú chưa hết hoặc bạn chưa vắt hết phần thừa sau khi bé bú đủ khiến sữa bị ứ đọng gây tắc.

• Vú bị áp lực: Mặc áo ngực quá chật, áo bó sát hoặc địu em bé trước ngực đôi khi có thể làm tắc ống dẫn sữa. Hơn nữa, nằm sấp khi ngủ và tập thể dục cũng gây ra tình trạng tương tự.
• Hút ít sữa hơn: các mẹ hút ít hơn hoặc không hút hết sữa thì có nguy cơ bị tắc ống dẫn sữa. Lực hút của máy thấp, không thể hút hết sữa cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn bị tắc ống dẫn sữa. Nếu bé không ngậm đúng cách, bé sẽ không thể bú hết lượng sữa mẹ tiết ra. Do đó, sữa đọng lại trong bầu ngực chính là nguyên nhân gây tắc tia sữa.
• Mẹ không cho con bú thường xuyên: nếu trẻ không bú thường xuyên hoặc không vắt hết sữa trong khoảng 5 tiếng đến 1 ngày sẽ gây ra tình trạng tắc ống dẫn sữa.
• Căng thẳng: Căng thẳng sẽ làm chậm quá trình sản xuất hormone oxytocin, chịu trách nhiệm kích thích sản xuất sữa mẹ.

3. Triệu chứng

Cho dù bạn đang trong giai đoạn đầu cho con bú hay đã cho con bú được một thời gian thì tắc tia sữa có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Các mẹ có thể nhận thấy một số dấu hiệu bị tắc ống dẫn sữa như:

• Sữa không tiết ra hoặc tiết ra rất ít, kể cả khi mẹ tích cực vắt sữa.
• Ngực căng và to hơn bình thường, mức độ căng ngày càng lớn, cảm giác đau tức.
• Tắc ống dẫn sữa thành cục cứng. Khi sờ vào vú thấy có một hoặc nhiều nốt cứng.
• Đốt sưng vú.
• Đôi khi bị tắc ống dẫn sữa gây sốt

4. Biến chứng

•  Viêm tuyến vú
• Áp xe tuyến vú, chuyển dần thành dải xơ hoặc u xơ tuyến vú.

• Làm tan nhanh các mô tuyến vú bị đông và vón cục.
• Không gây tổn thương cho tuyến sữa bị tắc và các hệ thống ống dẫn sữa bình thường khác.
• Không cần dùng thuốc giảm đau toàn thân và thuốc chống viêm.
• Trong thời gian điều trị vẫn duy trì cho con bú bình thường để tránh tình trạng mất sữa và cho con bú.

5. Phương pháp vật lý trong điều trị tắc tia sữa

• Điều trị bằng phương pháp nhiệt: Tác dụng giảm đau, giảm co thắt mô, cải thiện quá trình chống viêm và tăng tái tạo mô, đẩy nhanh quá trình lành vết thương.
• Điều trị bằng sóng siêu âm: Có tác dụng giảm đau, làm mềm mô, tăng phản ứng sinh học và tăng chuyển hóa đẩy nhanh quá trình tái tạo mô.
• Điều trị bằng laser: Giảm phù nề mô, giảm đau kháng viêm và tăng hoạt động nguyên bào sợi, tổng hợp collagen đóng vai trò quan trọng trong quá trình tái tạo mô.